किरात समुदायको कक्फेवा तङ्नाम र थारुहरुको माघीपर्व धुमधाम मनाइदैं

 लिम्बुवान न्युज
                       

दमक। आज माघ १ गते मक्कर संक्रान्ति अथवा किरातीहरुको यले तङ्बे ५०८१ नयाँ बर्ष मान्ने प्रचलन छ भने आज लिम्बु समुदायहरुले कक्फेवा तङ्नामलाई सांस्कृतिक चार्डको रुपमा मान्ने गर्दछन् । त्यसैगरी माघी पर्वको रुपमा आज थारु समुदायहरुले पनि हर्सोल्लासका साथ यो चार्ड मनाउने गर्छन् ।

किरातीहरुमा आजको दिन विभिन्न नदीहरुमा गएर मक्कर नुहाउने अनि मौसमी फलफूल, तरुल लगायतका खानेकुराहरु बनाएर खाने र रमाईलो गर्ने चलन रहेको छ । त्यसैगरी पूर्वकै चर्चित कन्काई माईमा आज हिन्दुधर्मावलम्बीहरुको पनि भिड लाग्ने गरेको छ । यो बर्ष मेला नलगाउने जिल्ला प्रशासन झापाले जनाएको छ भने किरात धर्मावलम्बीहरुले पनि कन्काई नदी किनारको फुलुङ्गी, लगायत विभिन्न धार्मिक क्षेत्रमा मानाउँदै आइरहेको यो चार्ड कोरोनाका कारण नहुने जनाएका छन् ।

किराती जातीले मान्दै आएको नयाँ बर्ष आजबाट शुरु भएको छ । किरातीहरुको प्रथम राजा यलम्बरलाई आधार मान्दै किरातीहरुले आफ्नो छुट्टै सम्वत् निर्धारण गरिएको जानकारहरु बताउँछन् । आजभन्दा पाँचहजार बर्ष अघि किराती राजा यलम्बरले नेपालमा शासन गरेको इतिहास पाइन्छ ।

यसैगरी थारू समुदायको नयाँ वर्ष अर्थात् माघीपर्व शुरु भएको छ । आजबाट ५ दिनसम्म थारुहरुले धुमधामका साथ यो पर्वलाई मान्ने गरेका छन् । बिहानै जलाशयमा गई स्नान, पूजा गरी ठूलाबडाकहाँ गएर आशीर्वाद लिने थारू परम्परा रहेको छ ।

बेलुका घरमा ठूला मुढा बालेर धुनी जगाउँछन् । धुनीको चारैतिर घरपरिवार र पाहुना बसेर खानपिन गर्छन् । यस दिनदेखि पाँच दिनसम्म उनीहरुले आफू स्वतन्त्र भएको अनुभव गर्छन् । यस अवसरमा सक्नेहरु चारधाम जाने र नसक्नेले नजिकको तीर्थमा गई गच्छेअनुसार दीनदुःखीलाई दान गर्ने चलन छ । कुनै कारणवश श्राद्ध कर्म रोकिएकाहरुले आजैका दिन श्राद्ध गर्नुपर्छ भन्ने मान्यता रहेको छ ।

आज थारु गाउँमा मुखियाँ चुन्ने परम्परा पनि छ । आज चुनिएका मुखियाँ अर्को बर्षसम्म चुनिएका हुन्छन् र पुनः नयाँ परिवर्तन गर्ने चलन यि जातीहरुको रहेको छ । चुनिएका मुखियाँले गरेको सहमति १ बर्षसम्म मान्नु पर्ने हुन्छ । यो प्रथालाई थारुहरुले माघी देवानी भन्छन् ।

थारुहरुले पुषमै चामल र मासको दालले बनेको खिचडी आज खाने परम्प्रा छ । माघीको साइतमा बसाईसराई, विवाह र यात्रा नगर्ने चलन पनि थारुहरुको रहेको छ ।

नेपाल सरकारले वि.सं. २०७२ साउन २ गते कमैया प्रथा उन्मूलन निर्णय गरेर सँगै माघ १ गतेदेखि कार्यान्वयनमा ल्याएपछि यस पर्वलाई स्वतन्त्रता दिवसका रूपमा समेत मनाइन्छ । त्यसपछि हाल माघ १ गतेका दिन थारू समुदायले अझ बृहतरुपमा माघी पर्व मनाउन थालेका छन् ।

सम्बन्धित समाचार

लिम्बुवान भोलेन्टियर्सका सह-कमाण्डर लाजेहाङ आइसियूमा

धरान, ९ चैत्र । संघीय लिम्बुवान प्रान्तीय मञ्च मातहत लिम्बुवान भोलेन्टियर्सका सह-कमाण्डर धरानस्थित विपि कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको सघन उपचार कक्षमा उपचार भईरहेको छ । उनी यहि चैत्र ५ गते विराटनगरको विरोध जनप्रदर्शनमा शसस्त्र प्रहरीसँगको...

घाइते आङदेम्बेलाई प्रतिष्ठानद्वारा आर्थिक सहयोग प्रदान

दमक, ८ चैत्र । शहीद राजकुमार आङदेम्बे ‘माङतोक’–मनिल तामाङ् स्मृति प्रतिष्ठानका उपाध्यक्ष दिपक आङदेम्बेका छोरा साम्योक आङदेम्बेलाई आर्थिक सहयोग प्रदान गरिएको छ । प्रदेश नं. १ पुनः नामाङकन संघर्ष समितिले गत चैत्र २८ गते गरेको...

‘कोशी’ प्रदेश नाम खारेजी आन्दोलनकाे कार्यक्रम पुनः घोषणा

दमक, ८ चैत्र । प्रदेश नं. १ पुनः नामाङ्कन संयुक्त सङ्घर्ष समितिले बुधबार फेरि आन्दोलनको कार्यक्रम विज्ञप्ति जारी गर्दै सार्वजनिक गरेको छ । षड्यन्त्रपूर्वक छलकपटपूणर् एवम् छापामार शैलीमा शासक जातीय एकल पहिचानको साम्प्रदायिक ‘कोशी’ प्रदेश...

शहीद मनिल तामाङको १४औं स्मृति दिवस मनाइयो

दमक, ७ चैत्र । राष्ट्रिय शहीद मनिल तामाङ्को १४औं स्मृति दिवसमा श्रद्धाञ्जली कार्यक्रम गरि विविध स्थानमा मनाइएको छ । २०६५ चैत्र ६ गते प्रहरीको गोली लागि धुलाबारीस्थित क्याम्पसमा शहादत्ता प्राप्त गरेका शहीद तामाङ्को स्मरण गर्दै...