किरात समुदायको कक्फेवा तङ्नाम र थारुहरुको माघीपर्व धुमधाम मनाइदैं

 लिम्बुवान न्युज
                       

दमक। आज माघ १ गते मक्कर संक्रान्ति अथवा किरातीहरुको यले तङ्बे ५०८१ नयाँ बर्ष मान्ने प्रचलन छ भने आज लिम्बु समुदायहरुले कक्फेवा तङ्नामलाई सांस्कृतिक चार्डको रुपमा मान्ने गर्दछन् । त्यसैगरी माघी पर्वको रुपमा आज थारु समुदायहरुले पनि हर्सोल्लासका साथ यो चार्ड मनाउने गर्छन् ।

किरातीहरुमा आजको दिन विभिन्न नदीहरुमा गएर मक्कर नुहाउने अनि मौसमी फलफूल, तरुल लगायतका खानेकुराहरु बनाएर खाने र रमाईलो गर्ने चलन रहेको छ । त्यसैगरी पूर्वकै चर्चित कन्काई माईमा आज हिन्दुधर्मावलम्बीहरुको पनि भिड लाग्ने गरेको छ । यो बर्ष मेला नलगाउने जिल्ला प्रशासन झापाले जनाएको छ भने किरात धर्मावलम्बीहरुले पनि कन्काई नदी किनारको फुलुङ्गी, लगायत विभिन्न धार्मिक क्षेत्रमा मानाउँदै आइरहेको यो चार्ड कोरोनाका कारण नहुने जनाएका छन् ।

किराती जातीले मान्दै आएको नयाँ बर्ष आजबाट शुरु भएको छ । किरातीहरुको प्रथम राजा यलम्बरलाई आधार मान्दै किरातीहरुले आफ्नो छुट्टै सम्वत् निर्धारण गरिएको जानकारहरु बताउँछन् । आजभन्दा पाँचहजार बर्ष अघि किराती राजा यलम्बरले नेपालमा शासन गरेको इतिहास पाइन्छ ।

यसैगरी थारू समुदायको नयाँ वर्ष अर्थात् माघीपर्व शुरु भएको छ । आजबाट ५ दिनसम्म थारुहरुले धुमधामका साथ यो पर्वलाई मान्ने गरेका छन् । बिहानै जलाशयमा गई स्नान, पूजा गरी ठूलाबडाकहाँ गएर आशीर्वाद लिने थारू परम्परा रहेको छ ।

बेलुका घरमा ठूला मुढा बालेर धुनी जगाउँछन् । धुनीको चारैतिर घरपरिवार र पाहुना बसेर खानपिन गर्छन् । यस दिनदेखि पाँच दिनसम्म उनीहरुले आफू स्वतन्त्र भएको अनुभव गर्छन् । यस अवसरमा सक्नेहरु चारधाम जाने र नसक्नेले नजिकको तीर्थमा गई गच्छेअनुसार दीनदुःखीलाई दान गर्ने चलन छ । कुनै कारणवश श्राद्ध कर्म रोकिएकाहरुले आजैका दिन श्राद्ध गर्नुपर्छ भन्ने मान्यता रहेको छ ।

आज थारु गाउँमा मुखियाँ चुन्ने परम्परा पनि छ । आज चुनिएका मुखियाँ अर्को बर्षसम्म चुनिएका हुन्छन् र पुनः नयाँ परिवर्तन गर्ने चलन यि जातीहरुको रहेको छ । चुनिएका मुखियाँले गरेको सहमति १ बर्षसम्म मान्नु पर्ने हुन्छ । यो प्रथालाई थारुहरुले माघी देवानी भन्छन् ।

थारुहरुले पुषमै चामल र मासको दालले बनेको खिचडी आज खाने परम्प्रा छ । माघीको साइतमा बसाईसराई, विवाह र यात्रा नगर्ने चलन पनि थारुहरुको रहेको छ ।

नेपाल सरकारले वि.सं. २०७२ साउन २ गते कमैया प्रथा उन्मूलन निर्णय गरेर सँगै माघ १ गतेदेखि कार्यान्वयनमा ल्याएपछि यस पर्वलाई स्वतन्त्रता दिवसका रूपमा समेत मनाइन्छ । त्यसपछि हाल माघ १ गतेका दिन थारू समुदायले अझ बृहतरुपमा माघी पर्व मनाउन थालेका छन् ।

सम्बन्धित समाचार

गाेविन्द हत्याका मुख्य अभियुक्त सहित तीनजनालाई प्रहरीले गर्याे सार्वजनिक

दमक । इलामको चुलाचुली ३ का गोविन्द लिम्बूको हत्याका मुख्य अभियुक्त सनम राईसहित तीन जनालाई सोमबार प्रहरीले सार्वजनिक गरेको छ । सोमबार साँझ इलाका प्रहरी कार्यालय दमकमा पत्रकार सम्मेलन गरेर प्रहरीले दमक ७ बस्ने २२...

अन्तराष्ट्रिय याक्थुङ आइडल सिजन ‘टु’ को आवेदन सुरु

प्रकाश पाक्साँवा तेह्रथुम १३ असोज । नियारा प्रोडक्सन सिक्कीमले याक्थुङ लिम्बु गीत संगितलाई प्रर्बधन गर्ने उदेश्यका साथ आयोजना गर्न लागेको अन्तराष्ट्रिय याक्थुङ आइडल सिजन ‘टु’ को आवेदन सुरु भएको छ । आइडलको अनलाइन आवेदन यही...

लुङधुङकाे छैटाैं साधारणसभा सम्पन्न : येहाङनगर स्मारिका विमाेचन

दमक, १३ असोज। झापाको दमक नगरपालिका वडा नं. १ स्थित लुङधुङ टोल विकास संस्थाको छैटौं बार्षिक साधारणसभा सम्पन्न भएको छ । शनिबार दमक वडा न. १ का वडासदस्य राजकर्ण राईको प्रमुखको आतिथ्यतामा संस्थाको छैटौं बार्षिक...

सहकारी यात्रा र सुदुर सम्झनाहरू

यात्रा संस्मरण सेसेहाङ चाेङबाङ ज्यान विसन्चो हुदाहुदै यात्रामा निस्कनु पर्ने भो । खै यात्राहरु त रहरले गरिने हो । यात्रामा निस्किन पाउँदा प्रसस्तै खुसी, हर्ष र उमंग हुनुपर्ने तर बाध्यताले गरे जस्तो स्वास्थ समस्याले बनाइ...